قهرمانان- سردار عیوض خان جلالی

توضیحات

در سلسله ننگین قاجار عصر ناصری نزدیک به پنجاه سال طول کشید، پنجاه سال خفت و خواری، پنجاه سال زیردست دولت های بیگانه بودن.
دولت روسیه که همیشه چشم طمع بر ایران داشت در پی ایجاد ناآرامی ها در سرحدات شمال خراسان پیشنهاد بستن قرار دادی بین روسیه و ایران را به ناصرالدین شاه داد. به موجب پیمان «آخال»، ترکمنستان در سال 1260 و در زمان ناصرالدین شاه قاجار رسماً از ایران جدا و جزئی از کشور روسیه تزاری شد. بعد از آخال دولت روسیه که متوجه منطقه بکر و خوش آب و هوای «فیروزه» بود با انضمام بندی به عهدنامه آخال خواستار اضافه نمودن این منطقه به خاک روسیه شد. ناصرالدین شاه این ننگ را هم به سایر ننگ های زندگی سیاسی خود پذیرفت.
در این میان «سردار ایوزخان جلالی» که از کُردهای ساکن فیروزه بود این ننگ را نپذیرفت و تصمیم بر ایستادگی در برابر قوای روس گرفت
او به همراه دختر عمویش «تیفه گل» (تحفه گل) و یاران باوفایشان با انجام جنگ های چریکی 12 سال در برابر قوای روسیه مقاومت کردند تا اینکه طی جنگی نابرابر شهید و بعد از ایوزخان دختر عمویش تیفه گل رهبر گروه شد، او هم سال ها در برابر این ننگ ایستادگی کرد و به همراه یاران با وفایی از جمله «ابوطالب بیگ بیچرانلو» ضرباتی به قوای روسیه وارد کرد. تیفه گل در پوششی غیر از لباس های جنگی توسط نیروهای روسیه شناسایی، دستگیر و در نهایت توسط دولت روسیه به سیبری تبعید شد. او که در اواخر عمر به عشق آباد منتقل شده بود وصیت کرد بعد از مرگش حتی شده استخوان هایش را در فیروزه دفن کنند. نکته قابل توجه اینکه او در این راه 35 سال به آوارگی، جنگ و تبعید به سر برد

پ.ن ۱: طبق اسناد و مدارک جدید «دکتر حمید حسنعلی پور» باستان شناس معروف خراسانی نام «ایوز» تا قبل از حمله اعراب به ایران به این شیوه بوده است، پس بهتر آنکه در حفظ نام ها و کلمات ایرانی کوشا باشیم و نام او را زین پس به جای رسم الخط عربی «عیوض» به شیوه درستش یعنی رسم الخط فارسی «ایوز» بنویسم

پ.ن ۲: بسیاری بر این باورند که تیفه گل همسر شهید ایوزخان جلالی می باشد و عده ای هم بر این تاکید دارند که تیفه گل خواهر ایوزخان بوده. حال آنکه طبق اسناد و گفته های بستگان شان که جدیدا مصاحبه ای با آنها انجام شده، این دو با هم دختر عمو و پسرعمو بوده اند

قهرمانان
سردار عیوض خان جلالی
نویسنده: هاشم فرهادی
ناشر: دیروک